Planowanie sukcesji to często pomijany etap w życiu przedsiębiorcy, który – jeśli nie zostanie odpowiednio zaplanowany – może zachwiać stabilnością firmy. Z mojego doświadczenia wynika, że właściciele najczęściej zaczynają o tym myśleć… za późno. A szkoda. Dobrze zaprojektowana sukcesja to nie tylko uporządkowanie majątku, ale też zabezpieczenie ciągłości biznesu, ochrona rodziny i przygotowanie firmy na możliwy proces sprzedaży. Jak to wygląda w praktyce?
Dlaczego planowanie sukcesji powinno być częścią strategii sprzedaży firmy?
Planowanie sukcesji warto rozpocząć na długo przed decyzją o sprzedaży firmy. To jeden z najważniejszych kroków, który wpływa na wartość przedsiębiorstwa.
Sukcesja to nie tylko przekazanie firmy kolejnemu pokoleniu. Często to moment, w którym właściciel zastanawia się, czy chce firmę sprzedać, czy zostawić w rodzinie. W obu przypadkach potrzebny jest dobrze przemyślany plan sukcesyjny, który uwzględnia aspekty prawne, podatkowe, ale też emocjonalne.
Właściwe zaplanowanie sukcesji umożliwia:
- uporządkowanie struktury właścicielskiej,
- przygotowanie potencjalnych sukcesorów lub menedżerów,
- uniknięcie konfliktów rodzinnych czy korporacyjnych,
- zwiększenie wartości firmy na etapie negocjacji z inwestorami.
Bez tego inwestorzy mogą widzieć w przedsiębiorstwie zbyt duże ryzyko.
Jakie błędy popełniają właściciele firm przy planowaniu sukcesji?
Najczęstszym błędem jest zwlekanie z decyzją, co prowadzi do chaosu w kluczowym momencie życia firmy.
Niektórzy właściciele wychodzą z założenia, że sukcesja „jakoś się ułoży”. Inni nie chcą rozmawiać z rodziną o przekazaniu firmy lub nie dopuszczają do siebie myśli o sprzedaży. Tymczasem brak decyzji to również decyzja – często najgorsza z możliwych.
Błędy, które najczęściej obserwujemy:
- brak formalnego planu sukcesji lub testamentu,
- nieprzygotowanie rodziny do przejęcia biznesu,
- nieuwzględnienie kwestii podatkowych przy przekazaniu majątku,
- brak komunikacji z zespołem i inwestorami.
Właściwe doradztwo sukcesyjne pozwala tego uniknąć i zabezpieczyć interesy zarówno właściciela, jak i firmy.
Czy plan sukcesji powinien obejmować tylko rodzinę?
Nie – skuteczne planowanie sukcesji obejmuje cały ekosystem firmy, nie tylko rodzinę.
W praktyce rzadko zdarza się, że sukcesorem zostaje członek rodziny gotowy do zarządzania przedsiębiorstwem od razu. Często sukcesorów przygotowuje się latami – lub decyduje się na sprzedaż firmy osobie trzeciej bądź funduszowi inwestycyjnemu.
Dlatego plan sukcesji warto opracować w kontekście:
- ewentualnego M&A (fuzji lub przejęcia),
- przygotowania kadry menedżerskiej do przejęcia sterów,
- zabezpieczenia majątku właściciela i jego rodziny,
- decyzji o formie własności: fundacja rodzinna, holding, trust.
Plan sukcesji powinien być elastyczny i podatny na zmiany – bo życie pisze różne scenariusze.
Jak doradztwo M&A wspiera planowanie sukcesji?
Doradztwo w zakresie M&A jest nieodzowne, gdy planujemy sukcesję w perspektywie sprzedaży firmy. To proces, który pozwala właścicielowi wyjść z biznesu na własnych zasadach.
Rolą doradców M&A jest nie tylko znalezienie inwestora. Kluczowe jest przygotowanie firmy do procesu, a to często oznacza:
- restrukturyzację organizacyjną lub podatkową,
- uporządkowanie struktury właścicielskiej,
- optymalizację kosztów i procesów,
- ocenę ryzyk sukcesyjnych.
Zespół doradców łączy kompetencje prawne, finansowe i strategiczne – dlatego warto, by działał razem z doradcą sukcesyjnym.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czym różni się sukcesja rodzinna od sukcesji menedżerskiej?
Sukcesja rodzinna zakłada przekazanie firmy członkom rodziny. Menedżerska – osobom spoza rodziny, np. zarządowi. Oba modele wymagają przygotowania.
Kiedy najlepiej rozpocząć planowanie sukcesji?
Najlepiej minimum kilka lat przed planowaną sprzedażą firmy lub przekazaniem jej następcy. Im wcześniej, tym lepiej można się przygotować.
Czy plan sukcesji wymaga wsparcia prawników i doradców podatkowych?
Tak, ponieważ dotyczy majątku, dziedziczenia i struktur własności. Profesjonalne wsparcie minimalizuje ryzyko prawne i podatkowe.
Czy doradztwo M&A może pomóc przy braku naturalnego sukcesora?
Zdecydowanie. W takich sytuacjach doradca może przygotować firmę do sprzedaży zewnętrznemu inwestorowi na korzystnych warunkach.
Podsumowanie
Chcesz przygotować firmę na przyszłość – sprzedaż, sukcesję lub rozwój? Odwiedź naszą stronę i umów się na indywidualną konsultację z naszym zespołem ekspertów.